Wyjątkowy dar na 75-lecie siemianowickiej Książnicy

21 stycznia 2023 roku to nieprzypadkowa data w kalendarium Biblioteki. Tego dnia bowiem nasza książnica  obchodzi swoje 75-lecie. Z tej okazji Pani Dyrektor Bogumiła Śliż odebrała niezwykły prezent. Karol Gwóźdź, siemianowicki poeta, propagator śląskości i wielki Przyjaciel Biblioteki, ofiarował Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Anny Szaneckiej rękopis swojego wiersza „Hymn Norodu Ślůnskjygo”.

„Hymn Norodu Ślůnskjygo” to prawdopodobnie najbardziej znany współczesny śląski wiersz. Jak powiedział nam sam autor, wiersz powstał tak naprawdę w 2006 roku na kilku notatnikowych skrawkach papieru i został umyślnie złożony ze słów, które jednocześnie występują w ślůnskij godce, jak i w języku polskim. Wszystko po to, aby ta patetyczna treść trafiła do serc jak największej liczby ludzi, niezależnie czy to Ślązaków mówiących wyłącznie po polsku, czy też samych Polaków żyjących na naszej ziemi, jednak nie znających śląskiej mowy.
Z pewnością też mało osób przypuszcza, jak wiele metafor czy symboliki posiada ów wiersz. Autor przyznaje, że celowo nawiązał do silnie obecnych w naszym języku germanizmów, poprzez określenie Oma (czyli starka, babcia), czy też bohemizmów. Wszak wyraz Kraj, będący synonimem ojczyzny, w języku czeskim oznacza krainę lub region. Ponadto poeta chciał w ten sposób pamiętać o Ślązakach, mieszkających w Kraju morawsko-śląskim. Ostatni wers jest też silną metaforą i symbolem ukierunkowanym na płeć żeńską, która niejednokrotnie na Śląsku zajmowała się całym domem oraz wychowywaniem licznego nieraz potomstwa, podczas gdy mężczyźni ciężko harowali na całą rodzinę. Niewątpliwie jest to przykład wiersza, który jest żywy w sferze publicznej. Łatwo można zauważyć, iż Ślązacy, chociażby w Internecie, często przytaczają wersy tego wiersza, aby podkreślić swoje przywiązanie do ojczyzny.

Karol Gwóźdź

„Hymn Norodu Ślůnskjygo”

Ńy ma drugij takij źymi
By my byli szczynśliwszymi
Poza jednym naszym krajym
Poza Ślůnskjym, naszym rajym

Nasz adlerze gůrnoślůnski
Ńy doznůmy żodnyj klynski
Z Bożům mocům przetrwo ślůnskość
Przetrwo wolność, prawość, jedność

To my norůd złoto-modry
Radźi nad dolinům Uodry
Wjerność Tobje dochowůmy
Tak chowali nasze ůmy

Utwór opublikowany został w tomiku poezji „Myśli ukryte” z 2010 r. Każdy siemianowiczanin (i nie tylko) może od teraz obejrzeć rękopis napisany na tę szczególną okazję w Centrali MBP. Nadmienimy tylko, że jubileusz 75-lecia, począwszy od dzisiejszego dnia, obchodzić będziemy aż do końca roku 2023.

Dyrektor wraz z Pracownikami składają Panu Karolowi serdeczne podziękowania za ten wyjątkowy dar.

Autor:

• Agnieszka Miozga